Raid Seçenekleri ve Özellikleri

Günümüz teknolojisinin bize sunmuş olduğu tüm nimetlerden faydalanırken veri
güveliği ve performans için size en uygun raid sistemini seçmeniz için bir
makale paylaşmak istedik. Raid sistemi bilinçli olarak kullanması durumunda bir
okadar yararlı iken hatalı yapılandırmalar da ise geri dönüşü mümkün olmayan
veri kayıpları yaşayabilirsiniz.

RAID Nedir?

RAID (Redundant Array of Independent Disks; Artıklıklı Bağımsız Diskler
Dizisi), çok sayıda bağımsız sabit
diskin (resimdeki sarı silindirler) büyük bir mantıksal dizi (kesikli çizgilerle
gösterilen silindir) oluşturmak üzerebir araya getirilmesine verilen addır. Bu
disk dizisindeki veriler için artıklık bilgisi de saklanır.
Artıklık bilgisidoğrudan verilerden (eşlik) ve çeşitli veri bloklarına (RAID
4 veya RAID 5) dayalı olarak hesaplanan eşlikbilgisinden oluşur.
RAID kullanıldığında, işletim sistemi (Windows*, NetWare* veya Unix), ayrı ayrı
disklerle uğraşmak yerine tek bir mantıksal sürücü olarak gördüğü tüm disk
dizisiyle aynı anda ilgilenir.

RAID dizilerinin
başlıca amacı veri kullanılabilirliğini ve güvenliği artırmaktır. RAID, bir
sabit disk arızası olduğunda sistemin kapalı kalmasını önler ama kullanıcı
tarafından silinmiş veya hırsızlık ya da yangın gibi önemli bir olay nedeniyle
zarar görmüş verileri kurtaramaz. Bu nedenle, bir RAID sistemi kurduktan sonra
sisteminizi bu tür sorunlara karşı güvenceye almak için verilerinizi düzenli
olarak yedeklemeniz gerekir.

Bir RAID çözümünü uygulamaya koymanın iki yolu vardır. Donanım tabanlı RAID
denetleyicisi akıllı bir bileşendir ve tüm RAID bilgilerini kendi başına
işleyebilir. Bu tür bir sistem kurarsanız, RAID dizisinin tüm denetim yükünü ana
bilgisayar yerine RAID denetleyicisi üstlenir. Diğer yöntem, RAID sürücüsü ve
basit bir ana bilgisayar adaptörü içeren bir RAID çözümü kullanmaktır. Bu tür
sistemlerde sürücü işletim sistemi (örneğin, Windows* NT) ile tümleştirilir.
Dolayısıyla RAID sisteminin performansı tümüyle ana bilgisayar CPU’sunun işlem
yüküne bağlı olur ve disk arızasından sonra diziyi yeniden oluştururken
sorunlarla karşılaşabilirsiniz.

Donanım tabanlı RAID denetleyicisi seçerken şu noktalara dikkat etmeniz gerekir:
kurulum ve bakım kolaylığı, yönetim yazılımının özellikleri ve üreticinin RAID
bileşenleri geliştirme konusundaki deneyimi. RAID denetleyicisinin en önemli
RAID düzeylerini (0, 1, 4, 5, 10) desteklemesi, birden fazla kanal üzerinde ve
farklı RAID düzeylerinde çalışan dizileri aynı anda işleyebilmesi gerekir.

RAID Düzeyleri – Sürücüler nasıl düzenlenir?

Her RAID düzeyi verileri dizideki sürücülere farklı bir biçimde dağıtır ve
belirli durumlar için en iyi duruma getirilmiştir. Bu belgede günümüzde
kullanılan en yaygın RAID düzeyleri ele alınmıştır.

RAID düzeyinizi saptama 

RAID 0

Bu RAID düzeyinde, iki veya daha fazla sabit disk, kullanıcıdan gelen verileri
(sarı silindirlerdeki ABCD…) yönetilebilir bloklara ayıracak biçimde
birleştirilir. Bu bloklar RAID 0 dizisindeki farklı sürücülere şeritleme
yöntemiyle dağıtılır. Sonuçta iki veya daha fazla sabit disk birleştirilir ve
özellikle sıralı erişimde daha iyi bir okuma/yazma performansı elde edilebilir.
Ancak RAID 0 dizisinde artıklık bilgileri saklanmaz. Başka bir deyişle, sabit
disklerden biri başarısız olursa tüm veriler kaybolur. RAID düzeyinin adındaki
0, bu düzeyin artıklık içermediğini gösterir. Güvenliğin önemli olduğu
sunucularda genellikle RAID 0 kullanılmamasının nedeni budur.

Avantajı: En yüksek aktarım hızını sunar

Dezavantajı: Artıklık olmadığından bir disk başarısız olursa tüm veriler
kaybolur

Kullanım alanı: Genellikle geçici verileri saklamak ve yüksek G/Ç hızı elde
etmek amacıyla iş istasyonlarında kullanılır

RAID 1

RAID 1 sistemlerinde aynı veriler iki sabit diskte saklanır (%100 artıklık).
Disklerden biri başarısız olduğunda, diğer diskteki veriler sistemin
performansını veya verilerin bütünlüğünü etkilemeden anında kullanıma sunulur.
İki disk sürücüsü bir SCSI kanalı üzerinden birbirine yansıtıldığında buna “Disk
Yansıtma” adı verilir. Disk sürücülerinin her biri farklı bir SCSI kanalına
bağlıysa, buna “Disk Çoğaltma” adı verilir (ek güvenlik sağlar). RAID 1, veri
güvenliği ve kullanılabilirliği için kolay ve son derece etkili bir çözümdür.

Avantajı: Yüksek kullanılabilirlik, bir disk başarısız olsa bile verileri içeren
Mantıksal Sürücü kullanılabilir

Dezavantajı: 2 disk gerektirir ama yalnızca birinin depolama kapasitesi
kullanılabilir

Kullanım alanı: Genellikle bir diskin kapasitesinin yeterli olduğu küçük
sistemlerde ve önyükleme disklerinde kullanılır

RAID 4 

RAID 4 büyük ölçüde RAID 0’a benzer. Veriler şeritleme yöntemiyle disk
sürücülerine dağıtılır. Ek olarak, başka bir disk sürücüsünde (P1, P2, …)
saklanan artıklık (eşlik) bilgileri RAID denetleyicisi aracılığıyla hesaplanır.
Disklerden biri başarısız olsa bile tüm veriler kullanılabilir durumda olur.
Eksik veriler, kullanılabilir durumdaki veriler ve eşlik bilgileri yardımıyla
hesaplanır. RAID 1’den farklı olarak, artıklık için yalnızca bir disk
sürücüsünün kapasitesi kullanılır. Örneğin, 5 disk sürücüsü içeren bir RAID 4
disk dizisinde, takılı disk sürücüsü kapasitesinin %80’i kullanıcı kapasitesi
olarak kullanılır ve yalnızca %20’si artıklık için ayrılır. Sistemde çok sayıda
küçük veri bloğu varsa eşlik diski iş üretimi açısından bir darboğaza neden
olabilir. Büyük veri bloklarının kullanıldığı durumlarda ise RAID 4 önemli bir
performans artışı sağlar.

Avantajı: Yüksek kullanılabilirlik, bir disk başarısız olsa bile verileri içeren
Mantıksal Sürücü kullanılabilir

Avantajı: Disk kapasitesini çok iyi biçimde kullanmanızı sağlar (n diskten
oluşan bir dizide veri depolaması için n-1 disk kullanılır)

Dezavantajı: Artıklık bilgisini hesaplamak gerektiğinden yazma performansı
sınırlıdır

Kullanım alanı: Takılı kapasite ile kullanılabilir kapasite oranının çok iyi
olması nedeniyle genellikle veri depolama amaçlı büyük sistemlerde kullanılır

RAID 5

RAID 5 disk dizilerindeki eşlik bilgileri, RAID 4 dizilerinden farklı olarak,
tüm disk sürücülerine dağıtılır. RAID 5 disk dizisi daha dengeli bir iş üretimi
elde etmenizi sağlar. Çoklu görev özelliğinin kullanıldığı ve çok sayıda
kullanıcının çalıştığı ortamlarda yaygın olarak bulunan küçük veri blokları için
bile çok iyi bir yanıt süresi sunar. RAID 5’in güvenlik düzeyi RAID 4’ünkiyle
aynıdır: Disklerden biri başarısız olsa bile tüm veriler kullanılabilir durumda
olur. Eksik veriler, kullanılabilir durumdaki veriler ve eşlik bilgileri
yardımıyla yeniden hesaplanır.

Avantajı: Yüksek kullanılabilirlik, bir disk başarısız olsa bile verileri içeren
Mantıksal Sürücü kullanılabilir

Avantajı: Disk kapasitesini çok iyi biçimde kullanmanızı sağlar (n diskten
oluşan bir dizide veri depolaması için n-1 disk kullanılır)

Dezavantajı: Artıklık bilgisini hesaplamak gerektiğinden yazma performansı
sınırlıdır

Kullanım alanı: Takılı kapasite ile kullanılabilir kapasite oranının çok iyi
olması nedeniyle genellikle veri depolama amaçlı büyük sistemlerde kullanılır

RAID 10 

RAID 10, RAID 0 (Performans) ile RAID 1’in (Veri Güvenliği) bileşimidir. RAID 4
ve RAID 5’ten farklı olarak, eşlik bilgilerinin hesaplanması gerekmez. RAID 10
disk dizileri iyi bir performans ve veri güvenliği sunar. RAID 0’da olduğu gibi,
en iyi performans, sıralı yüklerde elde edilir. RAID 1’e benzer biçimde, takılı
kapasitenin %50’si artıklık için harcanır.

Avantajı: Yüksek kullanılabilirlik, bir disk başarısız olsa bile verileri içeren
Mantıksal Sürücü kullanılabilir

Avantajı: İyi bir yazma performansı

Dezavantajı: En az dört adet olmak üzere çift sayıda disk gerektirir ve bu
kapasitenin yalnızca yarısı kullanılabilir

Kullanım alanı: Genellikle sıralı yazma performansının yüksek olması gereken
ortamlarda kullanılır